ความสัมพันธ์ทางสังคมระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ กับพื้นที่ทางเศรษฐกิจ
สนามกีฬาชนโคโพธิ์ทอง อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ดำรงอยู่ได้นานถึง 50 กว่าปี จากเดิมสนามชนโค ตั้งอยู่ที่เทศบาลนครแม่สอดประมาณ 30 ปี และย้ายมาจนถึงปัจจุบันเป็นสนามชนโคโพธิ์ทองแม่สอดประมาณ 20 ปี สำหรับสาเหตุของการย้ายสนามเพราะ หนึ่งเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขว้างของคนภายนอกพื้นที่แม่สอด สองเกิดการค้าขายวัวเพื่อเป็นอาหารและการค้าขายวัวเพื่อการชนจำนวนมาก สามพื้นที่บริเวณเทศบาลนครแม่สอดเป็นพื้นที่แคบเกินไป และสี่บริเวณสนามกีฬาชนโคโพธิ์ทอง มีกลุ่มคนที่หลากหลายชาติพันธุ์ เช่น คนไทยในท้องถิ่น เชื้อชาติไทย, คนพม่า (เชื้อชาติไทย เชื้อชาติกะเหรี่ยง เชื้อชาติมอญ เชื้อชาติอิสลาม) ฯลฯ หากคนไม่คุ้นเคยกับพื้นที่แต่มีโอกาสท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของกลุ่มคนที่หลากหลายชาติพันธุ์ในพื้นที่สนามชนโคโพธิ์ทองแม่สอด จะแยกไม่ออกว่ากลุ่มคนในพื้นที่มีเชื้อชาติใด เฉพาะคนในพื้นที่เท่านั้นที่จะรู้ว่าใครมีเชื้อชาติใด เพราะผิว และรูปพรรณสัณฐานมีความคล้ายคลึงกัน
สิ่งที่ไม่แปลกใจ ที่สนามกีฬาชนโคดำรงอยู่นานขณะนี้ เพราะในสถานการณ์ปัจจุบัน มีการนำประเพณีประกวดกีฬาวัวชนโค ซึ่งผู้เขียนวิเคราะห์ว่าเป็น “ทุน” เดิมที่มีอยู่ในตำบลแม่สอดมาเพิ่มช่องทางให้ตำบลได้รับประโยชน์ทางเศรษฐกิจมากขึ้นดังเห็นได้ชัดเจนในปัจจุบัน บริเวณ “สนามกีฬาชนโค” เฟื่องฟูด้านอาชีพ สามารถสร้างมูลค่าให้คนในพื้นที่ ได้แก่ อาชีพโฆษกป่าวประกาศ อาชีพคนขายบัตร อาชีพคนถือเชือกคล้องวัว อาชีพเก็บขวดพลาสติก (ส่วนใหญ่จะเป็นเด็กในพื้นที่) อาชีพคนขายวัว ฯลฯ
ความสัมพันธ์ทางสังคมระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ กับพื้นที่ทางเศรษฐกิจ ในประเพณีประกวดกีฬาวัวชน บอกได้ว่า ตลาดวัว ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความสัมพันธ์สองแบบ คือ หนึ่งความสัมพันธ์ทางเครือญาติ ซึ่งเกิดจากความผูกพันทางสายเลือด และสองความสัมพันธ์ระหว่างผู้ซื้อ และผู้ขาย ซึ่งเป็นความผูกพันที่เกิดขึ้นในสถานะเพื่อนบ้าน ดังที่แป้ง หญิงสาวอายุ 26 ปี คนไทยเชื้อชาติกะเหรี่ยง มีแฟนเป็นคนพม่านับถือพุทธ ได้เล่าว่า
“พี่เป็นคนไทยกะเหรี่ยง แต่ก่อนอยู่แม่วะหลวง แล้วมาแม่สลิดหลวง แล้วมาจบที่แม่สอด พี่ทำค้าขายวัวหลายคน พี่ด้วย พ่อด้วย น้องชายด้วย วัวของพี่จะติดต่อได้ตลอด วัวของพี่ มีทั้งลูกค้าที่เป็นคนไทย คนจีน เวลาติดต่อซื้อขายวัว คนไทยพี่พูดไทย คนกะเหรี่ยงพูดกะเหรี่ยง คนพม่าพูดพม่า มันก็ได้เปรียบที่เราพูดได้หลายภาษา แต่ถ้าเพื่อนบ้านพี่เขาพูดไม่ได้ พี่ก็แปลให้เขาได้ พี่ไม่แย่งลูกค้าเขา แต่ตอนนี้ ในแม่สอด คนไทยกะเหรี่ยงพูดพม่าได้ 50 เปอร์เซ็นต์ จาก 100 เปอร์เซ็นต์ เพราะแถวนี้ ติดชายแดน อีกอย่างพี่เกิดมาพูดภาษาไทยและภาษากะเหรี่ยงได้เลย แต่ภาษาพม่ามาหัดพูดที่แม่สอด”
ติดตามข่าวสารวงการวัวชน ได้ที่ เพจวัวชน
กลุ่มทีเด็ดวัวชน @wuachonth
คลิปวัวชน ไฮไลท์วัวชน
ทีเด็ดวัวชน ช่องวัวชน
รับชมถ่ายทอดสดการแข่งขันวัวชน เว็บวัวชน
